Close-up: ‘Stop je stoma niet weg!’

Ontwerper Léon Berkhout hield zijn blaasstoma altijd geheim. Totdat het na een dramatisch ongeluk tot hem doordrong dat dit onverstandig is. Samen met de Stomavereniging gaat hij campagne voeren tegen het taboe. ‘De tijd is rijp.’ Leon heeft een urinestoma vanwege blaasextrofilie.

Waarom hield jij je blaasstoma geheim?

‘Eerst niet hoor, ik heb al vanaf mijn geboorte een stoma en wist niet beter. Later, in groep 3 of 4, merkte ik dat mijn klasgenootjes er grapjes over maakten. Vanaf toen hield ik mijn stoma verborgen.’

En lukte dit altijd?

‘Nee, er waren genoeg pijnlijke situaties. Tijdens een schoolreis was ik op het vliegveld de Sjaak. Moest ik aan de security uitleggen waarom ik 150 katheters bij me had, waardoor de anderen erover hoorden. Je wilt uit zelfbescherming onder de radar blijven.’

Wat bedoel je daar precies mee?

‘Ik bedoel dat ik het heel natuurlijk vind om je intieme zones te verbergen. Maar hierdoor blijft de stoma wel iets vreemds. Het is vooral een taboe door onwetendheid.’

Waarom kom je er nu voor uit?

‘Door een ongeluk vorig jaar. In het café in mijn dorp stond een lange rij voor de wc. Wachten zou te lang duren en ik zag op tegen de reacties. Ik kon het nog net tot thuis ophouden, maar toen is mijn blaas geknapt. Twaalf uur later werd ik wakker in het ziekenhuis. Mijn moeder dacht dat ze me zou verliezen. Zelf vond ik: dit nooit meer.’

Je gaat nu samen met de Stomavereniging actievoeren.

‘Ik wil het onderwerp op een licht schurende manier uitbeelden uitbeelden. Voor de examenopdracht van mijn opleiding heb ik ziptees ontworpen. Dat zijn T- shirts met een gulp erop getekend. Ik mocht erover vertellen in het tv-programma Koffietijd. Dat was een mooie start van de campagne.’

Waarom gaat deze campagne slagen?

‘De tijd is rijp.’

Leg uit

Veel mensen hebben een stoma of krijgen er indirect mee te maken. Het is ook een tijd waarin iedereen manieren zoekt om zichzelf te kunnen zijn. We moeten zoiets krijgen van: fuck it, we laten het gewoon zien. Een stoma is normaal.’

Tekst: Hans Vinkeveen. Beeld: Joris Aben.