Twee derde van de Nederlanders (65%) maakt regelmatig mee dat er in geval van dringende behoefte buitenshuis geen wc beschikbaar is. Een overgrote meerderheid wil daarom snel meer en beter toegankelijke wc-voorzieningen.
Nederland is wc-woestijn
Uit een representatieve peiling van MDL Fonds* blijkt dat 85% van de Nederlanders vindt dat er meer wc’s buitenshuis beschikbaar moeten komen. Bijna 80% van de Nederlanders is voorstander van een vastgesteld minimum aantal wc’s per dorp of stad. Het tekort leidt tot directe hinder.
MDL Fonds-directeur Mariël Croon: Het tekort aan wc’s is een ernstig probleem. Nederland is een wc-woestijn en het verschil met het buitenland is beschamend.” Om deze nood te verlichten en de bewegingsvrijheid te vergroten, lanceert MDL Fonds op Wereld WC Dag (19 november) de WC Wijzer. Croon: “Dit kan het isolement van veel mensen doorbreken.”
Amersfoort wc-hoofdstad, grote steden lopen achter
Nederland schiet ernstig tekort in het aanbod van openbare wc’s. De nieuwe landelijke ranglijst van MDL Fonds, die vandaag verschijnt, focust op de 20 grootste steden (G20). Daaruit blijkt dat de meeste van deze gemeenten een onvoldoende scoren op het aanbod van openbare en opengestelde wc’s. Alleen Amersfoort haalt een voldoende.
Drukbezochte steden zoals Amsterdam, Utrecht en Rotterdam scoren duidelijk lager, waardoor inwoners en bezoekers vaak het risico lopen geen wc te vinden. Enschede, hekkensluiter van de G20, laat zien dat er in sommige grote steden nog veel werk te doen is om deze basisvoorziening op orde te krijgen.
Jaarlijkse ranglijst van wc-vriendelijkheid
MDL Fonds publiceert al jaren een ranglijst om aandacht te vragen voor het wc-probleem. Dit jaar is de lijst vernieuwd. Kwaliteit en toegankelijkheid van wc’s wegen zwaarder en er zijn nieuwe gegevens zoals het aantal wc’s per km² en extra locaties in bibliotheken en musea toegevoegd. Ook gemeentelijk beleid, zoals structurele inzet voor meer opengestelde wc’s, telt mee. De ranglijst houdt rekening met kwaliteit, toegankelijkheid en beschikbaarheid van openbare en opengestelde wc’s, evenals gemeentelijk beleid voor openstelling, zodat duidelijk wordt waar de grootste knelpunten liggen en waar verbetering mogelijk is.
WC-tekort is een bron van sociale ongelijkheid
De gevolgen van het wc-tekort zijn ernstig en raken bepaalde groepen extra hard. Ruim één op de vijf Nederlanders (21%) heeft een klacht of aandoening waardoor de nabijheid van een wc cruciaal is, zoals een darmaandoening of een blaasprobleem. Bovendien blijkt uit eerder onderzoek dit jaar dat één op de vier Nederlanders vaak niet de deur uit durft, omdat ze geen toilet kunnen vinden als ze onderweg zijn.
Mariël Croon: “Nederlanders roepen massaal om meer wc’s buitenshuis, zoveel is duidelijk. Het ontbreken van deze basisvoorziening is pijnlijk zichtbaar als je vergelijkt met bijvoorbeeld Frankrijk of Duitsland waar het aanbod per hoofd van de bevolking vier tot vijf keer zo hoog ligt.
We zien ook dat vrouwen ongelijkheid ervaren door het gebrek aan voorzieningen en dat het gebrek aan toegankelijke wc’s voor mensen met een stoma of beperking schrijnend is. Omdat verandering zo langzaam gaat, is onze WC Wijzer op dit moment de noodzakelijke wegwijzer om het isolement van veel mensen te doorbreken.”
Nieuwe WC Wijzer helpt iedereen een wc te vinden
De MDL Fonds WC Wijzer brengt meer dan 8.000 openbare en opengestelde wc’s in alle Nederlandse gemeenten in kaart. De app biedt routebeschrijvingen naar de dichtstbijzijnde wc’s, slimme zoekfilters en gecontroleerde informatie over openingstijden en toegankelijkheid.
“De WC Wijzer is meer dan een wegwijzer; het is een gezamenlijke missie om Nederland eindelijk wc-vriendelijk te maken. Samen met gemeenten, maar ook bedrijven én gebruikers willen we een kwaliteitsniveau bereiken dat vergelijkbaar is met het buitenland”, aldus MDL Fonds-directeur Mariël Croon.
Kijk op mdlfonds.nl/wcwijzer voor meer informatie.
* De peiling is een representatief onderzoek naar het wc-tekort in opdracht van MDL Fonds, uitgevoerd door onderzoeksbureau Flycatcher (Maastricht) in november 2025 onder ruim 1.000 respondenten. Volledige onderzoek verantwoording is beschikbaar op mdlfonds.nl/onderzoek.
