Veel stomadragers zijn bang om te bewegen, uit angst voor complicaties zoals een stomabreuk. Toch is beweging juist essentieel voor een goed herstel en een hogere kwaliteit van leven. Maar wat mag wel en wat moet je vermijden? 10 vragen en antwoorden.
1. Waarom zijn veel stomadragers bang om te bewegen?
Veel stomadragers vrezen een stomabreuk, vaak door achterhaalde adviezen. Volgens deskundigen verklein je het risico op complicaties juist door veilig en verantwoord te bewegen. ‘Dertig jaar geleden kreeg je als stomadrager nog het advies om het bij schaken of dammen te houden,’ zegt fysiotherapeut en stomadrager Mirjam van de Moosdijk. ‘Gelukkig weten we nu dat er veel meer mogelijk is. Alleen is dat inzicht nog niet bij iedereen geland.’
2. Wat is het grootste misverstand over bewegen met een stoma?
Waarschijnlijk dat stomadragers de rest van hun leven niet meer mogen tillen. Hierdoor denken sommigen bijvoorbeeld dat ze hun (klein)kinderen niet kunnen optillen of niet mogen stofzuigen. ‘Dat is onnodig beperkend’, zegt Mirjam . ‘Hoe je tilt is belangrijker dan hoeveel je tilt. Houd het tilgewicht zo dicht mogelijk bij je lichaam en blijf doorademen.’ Verder heerst de overtuiging dat fitness en extreme sporten per definitie uitgesloten zijn en dat beweging alleen veilig is met een breukband.
3. Hoe lang duurt het herstel na een operatie?
Na een operatie heeft je lichaam tijd nodig om te herstellen. Voor spieren geldt gemiddeld een hersteltijd van zes weken. Daarom is het advies om de eerste zes weken voorzichtig te zijn en niet te zwaar te belasten. Als je je adem inhoudt bij een beweging of tillen, is dat een teken dat het te zwaar voor je is.
4. Waarom is het belangrijk om snel na een operatie weer te bewegen?
Conditie, fitheid en spiermassa nemen razendsnel af bij volledige bedrust. Bewegen is niet alleen fysiek, maar ook mentaal belangrijk. Daarom is het goed om zo snel mogelijk weer in beweging te komen, maar dan wel op een veilige manier. Er zijn diverse programma’s om je daarbij te ondersteunen, onder meer van de Stomavereniging. Maar denk ook aan begeleiding van een fysiotherapeut via het ziekenhuis.
5. Welke oefeningen zijn veilig direct na de operatie?
Direct na de operatie kun je al in bed beginnen met lichte oefeningen, zoals het activeren van de dwarse buikspier door zachtjes de navel in te trekken. Ook het optillen van de billen in rugligging en bekkenkantelen zijn veilige oefeningen. Staand wiebelen en kleine stukjes lopen helpen ook bij een goed herstel. ‘De ademhaling is cruciaal,’ benadrukt fysiotherapeut Mirjam. ‘Adem in naar de buik en blaas uit als je kracht zet, bijvoorbeeld bij het opstaan uit bed.’
6. Wanneer kun je beginnen met krachttraining?
Na ongeveer 15 weken kun je, als je tenminste goed hersteld bent (check dit bij een fysiotherapeut als je vragen hebt) beginnen met zwaardere training. Dit kan bij een fysiotherapeut of in de sportschool. Een goede opbouw en begeleiding zijn essentieel om blessures en complicaties te voorkomen.
7. Welke sporten zijn veilig om te beoefenen met een stoma?
Veel sporten kun je na een goed herstel gewoon beoefenen. Fietsen, wandelen, hardlopen en fitness zijn meestal geen probleem. Voor contactsporten zoals voetbal en hockey is het verstandig om eerst alle herstelstappen te doorlopen. ‘Sommigen dragen bij contactsporten een beschermende band of cap, maar dat is een persoonlijke keuze,’ licht Mirjam toe.
8. Wanneer is een breukband nuttig?
Een breukband kan in sommige gevallen helpen, bijvoorbeeld bij een bestaande stomabreuk of littekenbreuk. Zo’n band kan pijn of druk verminderen en is ook een geheugensteuntje om de dwarse buikspier op de juiste manier aan te spannen.
9. Kan elke fysiotherapeut helpen bij het herstel?
Niet elke fysiotherapeut heeft de juiste expertise om stomadragers te begeleiden. Zoek een fysio- of oefentherapeut met kennis van buikwandrevalidatie, bekkenbodem, diastase of littekenbreuken. Sommige therapeuten kunnen met een echoapparaat laten zien of de dwarse buikspier goed wordt aangespannen.
10. Hoe kunnen stomadragers zonder angst bewegen?
Het belangrijkste is dat je niet bang bent om te bewegen. Iedereen is anders, en het is niet nodig om jezelf te forceren. Kleine stukjes wandelen zijn al een goed begin. ‘Als je verantwoord beweegt en je buikspieren versterkt, kun je complicaties voorkomen en je kwaliteit van leven verbeteren,’ aldus Mirjam.
Wie is Mirjam van de Moosdijk?
Mirjam (49, moeder van twee kinderen) is zelfstandig fysiotherapeut en oefentherapeut Cesar. Ze heeft de ziekte van Crohn en draagt een colostoma. In haar praktijk begeleidt ze onder meer patiënten met buikwandproblemen. Daarnaast verzorgt ze lezingen en activiteiten voor de Stomavereniging. Ze houdt van reizen, wandelen met haar honden, basketballen, golfen en wielrennen.
Onderaan deze pagina kun onze brochure ‘Sportief bewegen aanvragen of downloaden. Heb je vragen naar aanleiding van dit artikel? Mail dan naar info@stomavereniging.nl.
Brochures & folders
